losse oprechte gedachten losse oprechte gedachten
Losse oprechte gedachten
Je kunt wel denken alle wijsheid in pacht te hebben maar je moet niet dénken, je moet ‘nádenken’. Eerlijk zeggen wat je denkt is niet altijd verstandig. Je kunt iemand onbedoeld kwetsen of in problemen komen als je anders denkt dan gebruikelijk is. Je kunt je beter openstellen voor de gedachten van een ander. Empathie tonen. Je inleven in de gedachtenwereld van de ander, dus luisteren. Je bent een gelukkig mens als je vooral ook perspectief, uitzicht hebt. Het heeft te maken met het werkwoord zijn:  ik was, ik ben en ik zal er zijn.
Als kind, dus redelijk lang geleden, hoorde ik mijn moeder tijdens de afwas in de keuken, religieuze liederen zingen uit volle borst. Psalmen of één van de 29 ‘eenige gezangen’. Veel later luisterden we samen naar Aafje Heijnis: Dank sei Dir Herr. Mijn vader zie ik nog neerknielen voor de stoel bij de haard voor zijn avondgebed. Ik noem het maar geloofsmomenten. Ach, ik was een kind en ik dacht dat het nooit voorbij zou gaan. Vragen waren er ook. Eén van onze vroegere dominees zei eens vanaf de preekstoel: ‘’Hoe kan je nou in de hemel gelukkig zijn, als je weet dat je ‘’ongelovige’’ broer of vriend eeuwig brandt in de hel.’’
In een gebed kun je zorgen, verdriet en ziekte voorleggen aan God en je kunt vragen om kracht. In mijn Amsterdamse tijd hadden we een dominee beroepen en baden of hij het beroep mocht aannemen, maar op hetzelfde moment bad zijn eigen gemeente of hij mocht blijven. Tegengestelde gebeden dus.
Het blijft moeilijk om de oprechte zorgen en feiten te accepteren, of liever, te aanvaarden. God is groter dan onze menselijke, beperkte, gedachten. Toch heb ik moeite met de God van Abraham die zijn uitverkoren volk Israël letterlijk adviseert in Richteren 20 vers 23: ‘Val hen aan.’ Met talloze doden als gevolg. Veel later dacht Jezus er gelukkig heel anders over. Hij adviseerde ons niet alleen je naaste lief te hebben, maar ook je vijand. Niet het zwaard opnemen om er niet zelf door te vergaan. Je moet Jezus dus radicaal volgen. Liefde in plaats van geweld. Nu vertrouwen ook veel christenen meer op de wapenindustrie. Jezus’ advies volgen had talloze oorlogen en ellende kunnen voorkomen.
Je kunt jezelf ook opofferen door te verliezen bij sport en spel. De ander desnoods laten winnen en hem blij maken. Verliezen is dan geen minpunt, maar een pluspunt. De zin van je leven is misschien ook de ander weer zin in leven geven. Elk mens is uniek met zijn gedachten en gevoelens.
Mijn religie is afgeleid van het Latijnse woord religio: ik voel mij verbonden. Verbonden met de medemens en ook met de hemelse bron waaruit we dagelijks putten mogen. Je kunt in metaforen, ‘’verbeeldingen of in beelden’’, denken. Dan is je geloof vaak groter dan wanneer je fundamentalistisch of letterlijk gelooft, of precies weet wat God denkt.
Liefde is een veelkleurig begrip. Voor liefhebben gebruikt het nieuw-testamentische Grieks verschillende woorden. Agapao verwijst naar goddelijke zelfopofferende liefde, en philo naar broederlijke liefde of vriendschap. In Johannes 21:15-17 vraagt Jezus tot driemaal toe aan Simon Petrus: heb je mij lief? Tweemaal wordt agapao gebruikt, waarna Petrus antwoordt met het bescheidener philo. De derde maal gebruikt ook Jezus dit woord.
Ook in onze samenleving kent de liefde vele vormen.  Ik vind het triest dat sommige christenen nog steeds de homofiele mens uitstoten vanwege hun onveranderlijke geaardheid. Ik heb vele zelfmoorden en pogingen daartoe meegemaakt van homofielen, die niet geaccepteerd waren door hun ouders of omgeving. Ik denk dat Jezus heel anders dacht.
Tenslotte, orgelconcerten of orgelspel of muziek tijdens en na de dienst, kan transcendente gevoelens geven, dus uitstijgen boven jezelf, boven het alledaagse. Een lied van Robert Schumann (1810-1856) over het afscheid nemen van je leven, eindigt met: ‘’Nu moet je mij goed begrijpen, wanneer mensen uit elkaar gaan, dan zeggen ze: ‘Tot ziens’. Dat is hoopvol.’’
Vol vertrouwen, vertrouw ik u weer toe aan uw eigen gedachten.
Gerrit van Delft
terug